De artikelen uit de clubbladen van 2011, te ere van het 75 jarig bestaan, betreffende de geschiedenis van de Spartaan.

Het was 29 november 1936 dat door een 35 –tal personen renners en supporters de Haagsche Wielrenvereniging “De Spartaan” werd opgericht. Aanleiding was een conflict over het financieel bevoordelen van bepaalde leden bij de toenmalige wielervereniging R.R.C. Sparta. Henk Ammerlaan en anderen vonden dit onaanvaardbaar en het verschil van inzicht leidde tot een afsplitsing. Onder enthousiaste en bekwame leiding van de oprichter en voorzitter Ammerlaan groeide de nieuwe club als kool. Op 10 april 1937 werd de Koninklijke Goedkeuring verkregen. De vereniging ontwikkelde veel activiteiten. Als clubhuis fungeerde Café de Bijhorst aan de Rijksstraatweg. Destijds een klein landelijk cafeetje met op de eerste verdieping een huiskamer waar de renners zich verkleedden.*) In de oorlogsjaren ontkwam ook de Spartaan niet aan een teruggang van het ledental. Door het ontbreken van het nodige materiaal om de sport te beoefenen en het wegslepen van de jonge mannen naar Duitsland voor de Arbeidseinsatz werd het bijna onmogelijk om de vereniging draaiende te houden. Niettemin, na de bezettingstijd groeide de vereniging weer op. In de jaren zestig hing het bestaan van de vereniging opnieuw aan een zijden draadje. Dit vooral door het gebrek aan bestuurders. Een fusie met R.R.C Sparta werd overwogen. Echter de besprekingen leverde niet het gewenste resultaat op en de vereniging ging door met verschillende clubleden die voor kortere of langere tijd als voorzitter hun beste krachten inzetten. Uiteindelijk werd bij weer een voorzittersvacature de heer Kalkman bereid gevonden om als zodanig te functioneren. Hij heeft dit vele jaren gedaan en de vereniging kwam er weer bovenop. Getraind moest er natuurlijk ook en dat gebeurde op de openbare weg. Dit meestal in groepsverband en dat gaf nogal eens problemen met de mannen van Hermandad. Hoewel het verkeer in de jaren dertig nog lang niet zo intensief was als nu waren toentertijd de autoriteiten behoorlijk lastig en zij stonden er vooral op dat de verkeersvoorschriften ook door de renners werden nageleefd. Waarschuwingen gedaan door het bestuur aan de leden om er vooral voor te zorgen dat bij het trainen op de openbare weg de fiets was voorzien van een bel, een wit achterspartbord en een belastingplaatje stonden in vrijwel ieder nummer van het clubblad. Een hoogtepunt in de geschiedenis van De Spartaan was het toen erelid mr. H. Jochems, oud-wielrenner op zijn landgoed in Wassenaar in het sportpark Duinhorst een wielerbaan liet aanleggen en deze ter beschikking stelde van onze vereniging. Dat was in 1956. Vele wedstrijden werden verreden en in de winter werden vossenjachten en crossen georganiseerd en bij strenge vorst schaatswedstrijden op de mooie vijver van het landgoed. In 1968 werd het park omgezet in een camping en was De Spartaan zijn baan kwijt.

Het zwerven begon weer en uiteindelijk werd door de Gemeente Rijswijk een voorlopige toestemming geven om enkele uren per week in de Plaspoelpolder te trainen. En in 1971 gaf de Gemeente Rijswijk zelfs vergunning om een clubhuis neer te zetten in de vorm van een tweede hands bouwkeet. In 1973 werd het officieel geopend en had de vereniging een rijk bezit. Het trainen in de Plaspoelpolder ging jaren goed, maar de toename van het verkeer stak uiteindelijk een spaak in het wiel. De Gemeente Rijswijk zag De Spartaan graag vertrekken uit de oude locatie en onder leiding van de toenmalige voorzitter Joost Versluis kreeg De Spartaan toestemming voor het opzetten van een nieuw clubhuis en een afgesloten wielerparcours. Met dank aan Jan Volkerts en de NBM werd het parcours aangelegd en als één grote Spartaanfamilie is toen drie maanden hard gewerkt om het parkoers te voorzien van een echt clubgebouw. De naam van het parkoers werd het Henk Ammerlaan circuit. In 2006 werd het parkoers onder voorzittersschap van Jacques van Velthoven grondig gereconstrueerd en gerenoveerd. En onder leiding van aanjager Sander Dortland is met dank aan de firma Vrij voor het gratis verstrekken van de grond en met inzet van veel Spartaners het Rik Joosse parkoers geopend. Rik Joosse zijn naam is verbonden aan het concept van het verwerven van de grond en het plan van aanpak. Thans is De Spartaan een bloeiende vereniging met afdelingen en disciplines op elk gebied (renners, toerders, jeugd, mountainbike en veldrijden) en met mooie evenementen zoals het Spartaan jeugdtoernooi, de zomeravondcompetitie en de vossenjachten in de winter. *) De Spartaan heeft in de loop der jaren op diverse verblijflocaties gezeten . Een foto van die locaties met dank aan Henk Zuidema hangt in het clubgebouw. (zie artikel hier boven) Bovenstaand stuk is een compilatie van de artikelen uit het clubblad

Wel en Wee van de 75 jarige De Spartaan deel 1

Ons gewaardeerd oud-lid Theo ten Dam heeft voor het 75 jarige lustrum aangekondigd dat hij een korte historie zou schrijven voor in het clubblad. Maar… toen hij eenmaal bezig was, was hij niet meer te stoppen. Met zijn stuk zouden wij drie clubbladen van kaft tot kaft kunnen vullen!

Daarom publiceren wij dit jaar elk nummer een deel. Het hele verhaal is te vinden in het clubhuis.Hierbij het eerste deel: Ja, geattendeerd door een stuk via het clubblad van “ de Spartaan” vertoond op beeldscherm mijner computer, ik ben sedert 2008 ook overgegaan op zo’n apparaat, omdat ik alles wat nieuw is, schoorvoetend tegemoet treed [ ] schrijf ik dit stuk n.a.v. de vraag van het bestuur over de verloren gegane documentatie van de oorspronkelijke H.W.V. de Spartaan (de letter H van Haagse werd in begin jaren 70 verwisseld voor de R. van Rijswijk). Verder veranderde er overigens niets, min of meer gedwongen kwamen we in de Plaspoelpolder terecht, waar omgekleed moest worden in de toegangshallen (buitenzijde ) van de daar aanwezige kantoren. Na enig speurwerk kwamen we bij café de Halve Maen, uitgebaat door Mevrouw Jansen, waar we enige jaren Zondagmorgen en Dinsdagavond van hun schuur en café gebruik mochten maken [ ]. Nu terug naar de club, dan praat je op de 1e plaats over “ome” Henk Ammerlaan Sr. (ja er is ook een Junior, die alleen wat wielrennen betrof, zich richtte op wielen breien, waarin hij een meester was!) Nu gaan we verder met Sr., “ de Pijp “ genaamd, die zijn mond, rokend of niet, zelden verliet; hij kon praten met zo’n ding tussen de lippen. Hij woonde toentertijd aan de Nieuwe Haven, en werkte aan de Nieuwe Hekkelaan, waar ook de gebr. Joop en Nelis Stoop woonden, beide kuitenvrijvers ( masseurs), [ ] als ook Wim van Brunschot, de veel te jong overleden ras sprinter, die gehuwd was met de zus van Henk de Vos, ook al zo’n klepper in die tijd. Die woonde eveneens in die buurt, waar “Blonde Dolly “haar einde vond, een vermoorde prostitué toentertijd.

Wel en Wee van de 75-jarige Spartaan deel2

Ik hoop het relaas niet te lang te maken, hoewel dit niet mee zal vallen. Als ik de renners van 50 a 60 jaar terug voor de geest haal, om makkelijk te beginnen mijn broer Louis, ja in 1960 Kampioen van Zuidholland, mag gerust met wat broederliefde vermeld worden. Of dit omgedraaid toentertijd ook zo was, daar zet ik vraagtekens bij, het zal wel aan zijn rode haar gelegen hebben; gelijk Piet Kettenis, daar kom ik later op terug. Louis was een renner die af kon zien , nimmer door iemand anders in Nederland geëvenaard, en dit is geen verzinsel, verder heeft hij bij zijn vrouw, de zus van Arie van Selm, de huidige Juridisch Adviseur van de Spartaan verwekt. Andre is zijn naam, vernoemd naar de toenmalige Franse Wereldkampioen Andre Darrigade, welke die proftitel te Zandvoort behaalde. Dan had je Martin, Piet en Joop Kettenis, en de oudste Kettenis Ab, was meer een organisator. Zij reden op zeer goede wijze hun prijzen bij elkaar, het huis was echt te klein om alle gewonnen prijzen een goede plaats te geven. Piet was de beste van dit trio. Ik heb het genoegen gehad, alhoewel ik een decennium ouder ben dan Piet, een voorval te vertellen uit Frankrijk, de op 19 juni 1966 gehouden wedstrijd te Melun, onderdeel van de Quatre Jour de Seine et Marne, een meerdaagse wedstrijd ( grote Criteriums ). Ik heb dat kunnen nagaan, daar de krant “Le Parisienne Libre” voor mijn neus ligt, dit als bewijs. In deze wedstrijd was buiten de Spartaanploeg ook de door Peugeot gesponsorde ploeg van D.T.S. uit Zaandam present . En in dit team reed o.a. mee Harm Ottenbros, de wereldkampioen! Bij het inrijden voor deze wedstrijd passeerde Piet, Harm, en gaf hem de opmerking mee: je krijgt vandaag 2 ronden aan je broek (van ca. 1400 meter). Ik dacht bij mezelf, nou nou, tegen een renner van die klasse zo’n sneer… Echter na de start, er was ca. 35 km gereden, kreeg ondergetekende als meesterknecht aan het wiel van Harm te horen: en dat is 1, en vervolgens na ca. 85 km weer dezelfde opmerking, echter de 1 was vervangen door 2. Het gehele peloton op 2 ronden gezet, dit is echt gebeurd. Hoe Piet dit gepresteerd heeft begrijp ik tot heden ten dage nog niet, op mij heeft het een enorme indruk gemaakt. Ik wil U nog een voorval vertellen: op weg richting Fontainebleau stak er op een gegeven moment een kip over de rijweg. Dat stomme beest rende ineens terug, echter keek niet goed uit. Ja U raadt het al, een verenregen werd er voor onze ogen getoverd, echter de opmerking van Piet, zal ik eveneens nooit vergeten : dat beest heeft nog nooit zo’n lekkere haan gehad, een minutenlange lachpartij volgde, kunt zich dat voorstellen? Wat denkt U overigens van ene Harrie Scholte, enige jaren geleden verongelukt in het harnas, na een valpartij onder het fietsviaduct, bij het Haagsche Bos, onder de Rijksweg naar Amsterdam, een vorkbreuk en het niet dragen van een valhelm werden hem noodlottig, helaas! Ja, die Harrie wist 2 jaar achtereen de Ronde van Noordholland te winnen, 240 km. Lang waren de klassiekers in die tijd, kom er hier eens mee vandaag de dag. Overigens na het beëindigen van zijn wielercarrière werd deze atleet, een bonk spier en kracht, een gerenommeerde Rugby-internationaal, nadien kwam de wielerbacil weer terug in zijn leven, welke hem noodlottig werd. Weleens gehoord van Ab Van Egmond, winnaar Olympia’s Tour door Nederland , uitgave 1957, met de vele andere goede uitslagen in klassiekers en criteriums in binnen en buitenland, ook te vroeg gestopt deze elegante en fantastisch op de fiets zittende klasbak! Theo ten Dam

Wel en Wee van de 75 jarige De Spartaan - Deel 3

Gijs van Rhijn en Ceesje van Leeuwen (beide ook al niet onder ons ) wisten verscheidene malen met de bloemen een ereronde te rijden. Tja, een ereronde is nu afgeschaft en vervangen door een podium, waar ook de nummers 2 en 3 worden gehuldigd om er de bloemen en kussen in ontvangst te nemen. Toen ik fietste was dit alleen voor de winnaar weggelegd. En ook Carel Hamelink wordt regelmatig in het zonnetje gezet; ook zo’n klepper in die tijd, maar dat wist U , dat staat beschreven in Jan Zomer’s Wieler Express jaargang 2007! En toen kwam GERRIT PRONK, met hoofdletters geschreven, over van De Kampioen uit Scheveningen, die een 100-tal wedstrijden naar zijn hand zette, buiten degene die werden verkocht! Ja, je had in die tijd nog een familie van Rossem, Jan Sr., inmiddels ruim in de 80, die buiten dat hij een groot gezin stichtte, ook nog tijd had om de wielersport te bedrijven, na zijn zware werkzaamheden als stratenmaker. Hij kon ook een prijsje rijden, echter zijn zonen Joop, Hans, Jan Jr en Leentje kwamen met betere uitslagen thuis. En Michas Bertou was ook al zo’n klasbak, won o.a. 2x de klassieker Enschede- Munster en diverse andere malen kwam hij met de bloemen thuis, om zijn Poolse (nee, niet uit Letland, red.) moeder een bloemenhulde te brengen. Wat nog te zeggen van ene Jack Mesters, weduwnaar, gehuwd geweest met Manya Ave, de dochter van Arie Ave, ook zo’n wielerfanaat, met een ingedeukt jukbeen en altijd een bolknak-sigaar tussen de lippen. Hij won menig klassieker en criterium, nadien nog een periode voorzitter van de Spartaan geweest, lk moet U zeggen, dat Moeder Marie Mesters - Borsboom, voor mij de liefste vrouw was. Niet alleen voor mij, maar ook voor haar kinderen stond ze klaar van 6 uur in de morgen tot diep in de nacht. Ze is echter op 67 jarige leeftijd te vroeg overleden, ja zij maakte dubbele dagen en stond voor iedereen klaar. Zijn broer Fred, de koeltechnieker nu uit Wateringen, heeft ook nog gefietst maar kon geen potten breken, maar stuurde minimaal zo goed als Jacky, ze reden de vouwen uit je broek en het canvas van je tubes… En dan hadden we Leo en Jaap (Japie) Althuijzen, met moeder Tante Door, ook al zo’n aardige vrouw. Deze mannen reden vooral als nieuweling (de huidige Junioren) en een korte amateur episode, en dan werd moeders huiskamer verrijkt met menig bloementuil. Voorts schiet mij nog een renner uit de omgeving van het Zuiderpark te binnen: Hans Veldkamp uit de Velpsestraat, die zijn moeder ook verwende met ruikers gewonnen bij het wielrennen. Ja Hans was getrouwd met een zus van Nol Mertens, ook een oud Spartaan. Hij verwekte ook kinderen, en een daarvan is Bart Veldkamp, de latere Olympische schaatskampioen, en heden ten dage schaatscoch, de wasserette die hij jaren geleden begon aan de Fred. (Frederík Hendriklaan) bestaat nog steeds. En natuurlijk Rob Koppers met zijn beide zonen Tonnie en Robert, die de nodige prijzen in de wacht sleepten. Ook Henk Zuidema, gelukkig nog onder ons, wordt niet vergeten, en een Tim Steijger, ook al zo’n goed coureur. Ja toevallig hebben Koppers en Steijger aan het uitvoeren van autoreparaties en handel in auto’s hun dagelijksebrood te danken, en als Spartaanlid moet U dit weten, zij waren (en zijn! red.) jarenlang adverteerders in het clubblad. Theo ten Dam

De Geschiedenis van De Spartaan

In de jaren van de crisis betaalden de leden elke week een kwartje aan de man die namens de club langskwam. De “bode”, zo herinnerden de leden die man zich. Echter dat kwartje was in die tijd waar bij veel gezinnen vanwege de werkloosheid grote financiele problemen waren, niet altijd voorhanden. En toen besloot het bestuur dat de goed presterende leden niet hoefden te betalen. Dat schoot Henk Ammerlaan in het verkeerde keelgat. Iedereen diende gelijk behandeld te worden, zo was zijn mening, en met 35- tal anderen richtte hij toen de Haagse Wielrenvereniging De Spartaan op. Henk Ammerlaan De man op de foto achter de bar. Wie is dat? Ja, die man is Henk Ammerlaan, de oprichter. Bij hem was zoals hierboven al aangegeven iedereen gelijk. Of hij nu sprak met de directeur van de KNWU over wielerzaken die hem aangingen of met het jongste lid van de club. Ook had hij de gave te zien waar mensen goed in waren. Zo adviseerde hij Carel Hamelink om vossenjachten in de winter te gaan uitzetten en zag hij dat bij Koos Tacx zijn zakelijke capaciteiten groter waren dan zijn sportieve mogelijkheden. “Een werkpaard is geen renpaard”. Henk Zuidema schrijft in het clubblad over hem - de altijd aanwezige – de diplomaat – altijd klaar in woord en daad – vol Haagse humor –en schertz – een man met een geweldig leiderschap. Koos Tacx voegt daar nog aan toe een man met groot charisma en iemand die altijd van alles regelde en altijd als eerste aanwezig was. Altijd aanwezig, zo herinnert Koos Tacx zich dat hij op een zekere zondag met zijn gezin erop uit zou trekken, dat had hij al maanden van te voren hen beloofd, maar niettemin toen zij klaar stonden voor het vertrek, Henk onbekommerd zijn wielerpak aantrok en op zijn oude damesfiets in zondagse pak toch eerst langs De Spartaan ging; zijn gezin in verbijstering achterlatend. De Spartaan , dat was alles voor Henk Ammerlaan. Zijn winkeltje was van grote simpelheid met een aankleding die nooit bij een etalagewedstrijd in de prijzen zou vallen, zo herinnert Henk Zuidema zich. En de werkplaats als een legende op zichzelf met een zoldergedeelte afgeladen met restantonderdelen. En op zaterdagen werden bij Ammerlaan de wegfietsen omgebouwd tot baanfietsen. Zijn fietszaak en ook zijn gezin stonden op het tweede plan. Winkel en geld verdienen was niet belangrijk. En wanneer de thans nog te betalen openstaande rekeningen van Ammerlaan aan de nabestaanden zouden worden voldaan dan konden zij nog een leuke dag hebben. Het gevoel dat Henk Ammerlaan zijn gezin tekort had gedaan bleek ook nog bij de opening van het nieuwe Spartaan parcours. Emoties kwamen los bij het verzoek om het parkoers te vernoemen naar de oprichter en zijn vrouw te vragen aanwezig te zijn bij de opening. Zij weigerde. Uiteindelijk was dochter Miep

en kleindochter Marian bereid om samen met de toenmalige voorzitter Joost Versluis de opening van het nieuwe parkoers aan de lange Kleiweg te verrichten. Een nieuw wielerparkoers en een nieuw clubhuis Dat wielerparkoers heeft veel voeten in de aarde gehad. Allereerst was er veel overleg met de Gemeente Rijswijk. De Gemeente zag de Spartaan graag vertrekken uit de oude locatie en daarnaast werd het rijden op het wegdek van de Plaspoelpolder steeds problematischer vanwege het drukker wordende verkeer aldaar. Het Spartaanarchief getuigt nog van het grote aantal afspraken die toen zijn gemaakt en van het werk van Joost Versluis om De Spartaan een nieuw honk te geven en een wielerparcours. Maar toen eenmaal de goedkeuring was verkregen bleek het grote groepsgevoel. Als één grote Spartaanfamilie werd de aanleg van het parcours en de bouw van het clubhuis ter hand genomen. De aanleg van het parcours is daarbij vooral de verdienste van Jan Volkerts en de NBM. En meer dan drie maanden is toen ook heel hard gewerkt om het parkoers te voorzien van een echt clubgebouw. De Spartaan kon het oude clubhuis van een voetbalvereniging overnemen. Zus Hamelink zou later zeggen dat zij Carel in dat bewuste jaar van 1986 maar heel weinig heeft thuisgezien. Maar buiten Carel waren er meer betrokken leden die grote inzet vertoonde. Jan van der Meer bijvoorbeeld, die al zijn vrije tijd besteedde aan het aanleggen van elektriciteit, verwarming, loodgieterswerk en daarbij geholpen door Wout Wildschut, Wim de Jager en de gebroeders Harrevelt. Immers er moest zoveel gedaan worden, vloeren leggen (Karel Verkaik), betegelen (gebr. Toet), schilderwerk (Henk Zuidema en Hugo Raaphorst). Veel hand- en spandiensten werden verricht door Willem Kronenburg, Henk Poortvliet, Rob Visser, Nico Hoogduijn*. En wethouder Dick Jensse was alom aanwezig om zijn enthousiasme voor de gang van zaken te tonen. Door tal van leden werd ook allemaal materiaal verzameld, zo is er niet voor één lantaarnpaal betaald (er staan er 32!), werd het juryhok gratis geleverd door NBM en werd heel veel gratis materiaal van dakwerk tot WC pot en van bar tot douches, verkregen uit de eerder genoemde clubtent van de voetbalvereniging. Parcours voor mountainbikers en veldrijders In 2006 is het parkoers onder voorzittersschap van Jacques van Velthoven gerenoveerd en gereconstrueerd. Ook toen waren veel enthousiaste leden zeer betrokken, allereerst bij het overleg met de Gemeente Rijswijk en later bij de realisatie van de renovatie. Mooiste resultaat ervan is dat de zomeravondcompetitie draait als nooit te voren. Het is een feest om te zien dat er elke dinsdagavond zo’n 80 tot 100 renners aanwezig zijn om elkaar de zege te betwisten. Ook de grote toernooien zoals het jaarlijkse jeugdtoernooi trekken elk jaar een groot aantal deelnemers. Daarnaast is vorig jaar het Rik Joosse parkoers – zijn naam is verbonden aan het concept van het verwerven van de grond en het plan van aanpak - geopend voor te houden trainingen en wedstrijden voor mountainbikers en veldrijders. En ook dit parkoers met als onverzettelijke aanjager Sander Dortland heeft er *Ongetwijfeld ben ik ook een aantal namen vergeten die hier mogelijk ook genoemd hadden moeten worden. kunnen komen dankzij de eerder genoemde Rik Joosse, de firma A.H. Vrij voor het gratis vertrekken en brengen van de grond en de inzet van veel Spartaners. Sportieve successen waren er natuurlijk ook volop. In de loop der tijden heeft De Spartaan bijvoorbeeld veel nationale en kampioenen in haar gelederen gehad. Bij een eerste inventarisatie tellen wij op dit moment dat er maar liefst 24 nationale titels door Spartaanleden zijn binnengehaald. In het volgend nummer daarover meer. Jacques van Velthoven met dank aan Carel en Zus Hamelink, Koos Tacx en Henk Zuidema.

Wel en Wee van de 75 jarige De Spartaan Deel 4

Ja, de gebroeders Adrie, Joop en Wim de Jager, met als begeleider Joop de Jager Sr. , die met militaire discipline zijn zonen coachte. Helaas is Joop Jr, zijn vader achterna gegaan, overleden na een niet te winnen strijd, echter Wim is er nog, en zijn carrière was niet slecht, won zowel bij de Amateurs en Beroepsrenners enige aansprekende wedstrijden. En Tommie Schouten won toentertijd menig wedstrijd; en wat te denken van de Haagse Fausto Coppi, Maurice Leone, die echt een kloon was van deze grootse renner, overigens jaren penningmeester van de Spartaan geweest, dit mag ook niet onvermeld blijven, ere wie ere toekomt, anders ben je te snel vergeten, echter niet door mij! En de gebr. Martin en Philip Kalkman, die hun handel in snoepgoed op markten in de Haagsche regio uitbaatten, Martin was als nieuweling zeer goed, ja voor ik het vergeet, hun vader Mijnheer Kalkman, een rijzig persoon is ook nog praeses van de Spartaan geweest gedurende enkele jaren, een aangenaam mens. Uit een nog grijzer verleden de gebr, Van der Voort uit het Westland, Adrie is niet meer, echter op de Olympische winterspelen won Wim de Zilveren medaille op de 1500 m. op de schaats, hij leeft nog steeds en is ruim in de 80. Wie kent hem niet “COR” van der Heijden, DE materiaalman van de Spartaan, tevens derny gangmaker op het circuit, ook bij zijn zoon” Stan” zat je als renner perfect uit de wind aan het wiel van deze reus, ja zijn grote lichaam speelde zijn fi etscarrière parten, anders was hij ook een goed renner geworden, de inzet en karakter waren aanwezig, maar de kilo’s speelden hem parten. En ja Theo Vierling met zijn 2 dochters hebben menig prijs in de wacht gesleept, waarvan de jongste, Miranda in Australie een wereldtitel pakte op een der onderdelen. En schoonzoon Theo Groen gehuwd met Diana Vierling, wist na een aarzelend begin ook prijs te rijden bij de liefhebbers en won zelf nog enkele koersen in zijn klasse. Nu fi etsen de kleinkind(eren) van Theo Sr. bij de jeugd van de Spartaan. Ja ik hoor U denken wat een stuk Spartaangeschiedenis krijgen we voorgeschoteld: lk weet ook nog dat ondergetekende in 1954, als 15 jarige uit handen van de toenmalige voorzitter “Mijnheer Le Blanche”, en dat was echt een ouderwetse “HEER”, de beker uitgereikt kreeg. Die prijs die ik ontving was een opgelapte 2e hands Cup, echter ik was er niet minder blij mee, enfi n het was mijn 1e beker! Vervolgens won men bij clubontmoetingen, als je 2e of 3e werd, een afgeslepen medaille waaruit de inscriptie afgeslepen was, ongegraveerd dus. De dikte van die plakken was bijna te vergelijken met een ouderwets scheermesje, kom daar nou eens mee, heden ten dage! lk was er blij mee, alleen ja de inscriptie op die 1e en 2e plaatsen was weg en gelijktijdig het bewijs van de geleverde prestatie!, indien ik mij nu omdraai, en naar mijn prljzenkast kijk, dan glinsteren zij nog naar mij. Indien U weet wat voor zweetdruppels dit heeft gekost! indien ik ze had opgevangen in een bassin, dan zou ik er in kunnen zwemmen, maar toch ben ik er trots op, ondanks dat ik bijna 74 jaar wordt, ja met gepaste fierheid aanschouw ik dagelijks deze kast. Theo ten Dam

De Geschiedenis van De Spartaan

Nog geen jaar na de oprichting kreeg De Spartaan in Joop van Rossum zijn eerste Nationale kampioen. Van Rossum wordt in het Olympisch stadion in Amsterdam voor 40.000 toeschouwers Nederlands kampioen voor onafhankelijken “op de lange afstand”. Nagenoeg alle wedstrijden in die tijd waren wedstrijden op de baan. Uitzondering waren de Nationale clubkampioenschappen. En in die clubkampioenschappen veelal met een afstand van meer dan 100 kilometer bewees De Spartaan met zijn beste renners te horen tot een van de sterkste wielerclubs in Nederland : tweemaal tweede (1940 en 1942) en eenmaal derde (1937). Na de tweede wereldoorlog nam het aantal wegwedstrijden in Nederland en de publieke belangstelling hiervoor enorm toe. De autoriteiten lieten hun starre houding varen, geen verbod meer op wegwedstrijden, maar toestemming en zelfs hulp. De belangstelling voor de baansport nam daarentegen af. Begin jaren vijftig was het aantal wielrenverenigingen opgelopen tot 82, werden er meer dan 300 wegwedstrijden uitgeschreven en stonden er meer dan 1000 amateurs en meer dan 1300 nieuwelingen geregistreerd. De criteriums of anders gezegd de “rondjes om de kerk” trokken 10.000 of meer toeschouwers. Ook het rennersveld aan de start bestond dikwijls uit 100 of meer renners. Het was in die tijd dat de Spartaan veel sterke wegrenners had: Bram Kool, Joop van der Putten, Piet Steenvoorden, Ab van Egmond, Carel Hamelink, Leo Althuyzen, Jack Mesters en nog vele anderen. Elke week was er wel een Spartaanrenner die zegevierde in een criterium. En in 1958 werd Ab van Egmond zelfs winnaar van Olympia’ Tour door Nederland, destijds “de Tour de France”voor de amateurs in Nederland. Zijn overwinning dankte hij ook aan de Spartaanploeg waarin vooral Arie van Selm en Bram Kool de aanvallen van de andere renners pareerden. Ook op Duinhorst, de thuisbasis van De Spartaan in die tijd, werden vele wedstrijden gereden waarbij de thuisclub zich liet gelden. Zo werd Carel Hamelink in 1956 in drie manches als onafhankelijke*) eerste vóór alle aanwezige Tour de Francerijders. Ook in de jaren zestig had De Spartaan nog heel sterke amateurs. Piet Kettenis en Michas Bertou waren de renners met de meest aansprekende overwinningen. Maar ook Reinier van der Helm, Jaap Althuijzen en Theo ten Dam waren renners die De Spartaan kleuren bij de amateurs hoog hielden. In de jaren zeventig was Spartaanrenner Gerrit Pronk een veelvraat. Hij zou in zijn carriere meer dan 170 wedstrijden winnen. In die tijd doet ook Marcel Reehorst met 18 overwinningen in 1971 van zich spreken. Weer later wordt het minder met de prestaties. In de latere jaren doen vooral de dames en weer later de jeugd van zich spreken. Zie ook hieronder.

Wel en Wee van de 75 jarige De Spartaan

Wie ik ook niet mag vergeten, mijn gabbertje uit Oude Leede, Hendrick van Gent, voor de meesten Henny, vele kennen hem als “ Gerrit de Leeuw “, als wonder-ploegleider door van de renners polsen vast te houden voor een moment, zou hij magische krachten geven. Dit is geen verzinsel, echt de waarheid, vraag het o.a. Robert Koppers, hij maakte hiervan gebruik (overigens waren er geen kosten aan verbonden). Tja, of dit werkt weet ik niet, maar enige jaren terug werd hij wel Nederlands Kampioen in zijn categorie. Ook de uitdrukking “met twee vingers in de neus” komt uit het brein van Hennie, en niemand anders, hij was het die deze kreet als ploegleider bij Koffiehuis Frans Vrolijk en later bij de ploeg Piet de Wit Snacks bezigde, voordien kwam deze term nog niet voor. Ja ik kan het weten; loop ruim 60 jaar mee in deze sport! De Kopstukken van De Spartaan. Op de eerste plaats met stip: Henk Ammerlaan, reeds terecht elders bewierookt, op de tweede plaats Cees Kouwenhoven, haalde onder meer de Tour de France naar Scheveningen, vervolgens als nummer drie wil ik memoreren de vader van Michas Bertou, Jacques Bertou, deze geboren Zeeuw. Voorts moet het van mijn hart dat de jeugd van De Spartaan het al jaren voortreffelijk doet, maar zodra ze nieuweling af zijn verdwijnen ze richting Pijnacker, om daar hun gratis genoten opleiding bij de Spartaan, te gaan verzilveren, en dat lukt, ik spreek uit ervaring, slechts een paar sporters. Uitzondering hierop is Winanda Spoor. Overigens als hun carrière voorbij is zie je ze weer bij De Spartaan verschijnen. Helaas wordt clubliefde makkelijk ingewisseld voor een geldelijk gewin en gratis materiaal. Een leuk, waargebeurd verhaal wil ik u niet onthouden: In de jaren 50 ging Bertus Ouwehand trainen met Hannie Persoon uit Loosduinen, het weer was goed, echter het stormde verschrikkelijk, windkracht 6 a 7 uit het Westen. Dat was voor Bertus geen probleem, slim als niemand anders! Zij reden naar Arnhem, daar aangekomen zocht hij de Rijksweg naar Utrecht op en zag een militaire vrachtauto aankomen, toen deze ca. 15 m. van hem verwijderd was, sprong hij de rijweg op en de verbouwereerde soldaat aan het stuur moest een noodstop maken. Bertus opende het rechterportier van deze GMC, stelde zich voor aan de wit weggetrokken chauffeer, met de woorden ik ben Luitenant-Kolonel van Voorst tot Voorst ten Zevenaar, ik gelast U naar den Haag te rijden, de achterklep geopend, fi etsen ingeladen! Toen zij na circa anderhalf uur rijden bij de Hoornbrug arriveerden, tikte Bertus tegen het kleine ruitje en vroeg de chauffeur te stoppen, zij kwamen onvermoeid thuis, ondanks de westerstorm. Ik ga verder met een ander bijzonder lid in de tijd, Mr. Herbert Jochems, grootgrondbezitter van het Landgoed “Duindigt” inclusief de paardenrenbaan. We fi etsten toentertijd vanaf de Buurtweg te Wassenaar. Mijnheer Jochems zag met regelmaat de renners bij hem langskomen, benieuwd als hij was bracht hij een visite bij De Spartaan, en nadat hij met Ammerlaan gesproken had werd hij lid en schafte een racefiets aan. Er werden contacten gelegd en enkele jaren later werd het idee geboren om op zijn landgoed een wieler- met binnenin atletiekbaan te creëren. Wat een rijkdom voor De Spartaan! Kleedkamers met douches, ja je moest wel 10 cent in de automaat gooien, het was in een woord “fantastisch”. En elke donderdagavond werden er wedstrijden georganiseerd voor alle categorieën met een regen aan premies van fl 1,00 tot fl 2,50. Het geld werd nog echt met de pet opgehaald door ir. Leo Mittertreine. Onder meer bij een supporter met een groot hart, “Dirk Plaijsier“, die gooide menig meier (100,00 gulden) in die pet, ja Dirk zat goed in de slappe was, door ramen te verhuren aan de dames van plezier. Ja de renners zullen hem altijd dankbaar blijven! Door:Theo ten Dam